Ozonun etki mekanizması

Ozon; stratosferde bulunan en önemli gazlardan biridir. 3 atomlu oksijen molekülü olan ozon, güneşten gelen UV ışınlarını filtre ettiği gibi medikal alanda da bakterisid, virüsid ve fungusid (bakteri, virüs ve mantar öldürücü) etki gösterir. Endüstriyel alanda kullanımından farklı olarak medikal alanda kullanılan ozon, elektriksel aktivite yoluyla üretilerek oksijenle birlikte kullanılır.
İleri derecede dezenfektan özelliği keşfedildiğinden bu yana ozonun medikal alanda kullanımı artmış ve özellikle son 20 yıl içinde yürütülen çalışmalardan alınan olumlu sonuçlar sayesinde destekleyici ve tamamlayıcı tedavi olarak birçok tedavi prosedüründe yerini almıştır. Veteriner hekimlikte de ozon terapiye yönelik çalışmalar ve tedavi protokolleri her geçen gün artmaktadır.

Ozonun etki mekanizması:
- Hücre metabolizmasını aktive eder.
- Eritrosit metabolizmasını uyararak hemoglobinin oksijen taşıma kapasitesini arttırır. Dolayısıyla kanın dokulara oksijen bırakma yeteneği artar. Bu sayede dokulardaki oksijen miktarı arttırılmış olur.
- Bağışıklık sistemini güçlendirir.
- Serbest radikal seviyesini düşürür.
- Kanın kıvamını azaltır, akışkanlığını arttırır. Böylelikle damar duvarlarındaki plakların yumuşamasını ve ince kan damarlarındaki tıkaçların çözülmesini sağlayarak dolaşımı düzenler.
- Güçlü bir oksidasyon oluşturma yeteneği sayesinde her türlü bakteri ve virüsü öldürebilir.
Ozonun uygulama alanları ve endikasyonlar:
- Cerrahi: Ağır biçimde enfekte olmuş yaralar, flegmonlar, kırıklar, ileri enfeksiyon vakaları, abse ve fistüller, arteriyel dolaşım bozuklukları, proklit ve kolit tedavilerinde destekleyici tedavi olarak uygulanır.
- Ortopedi: Diz artrozu, gonoartroz, romatoid artrit vakalarında destekleyici ve tamamlayıcı tedavi olarak tercih edilebilir.
- Diş hekimliği: Dezenfeksiyon ve epitelyal yara iyileşmesi, diş çürükleri, aft tedavisi gibi durumlarda mevcut tedaviye destek olarak kullanılabilir.
- Kurşun, civa gibi ağır metal zehirlenmeleri, böcek öldürücüler, ilaç atıkları, asidik madde, tarım ilacı zehirlenmeleri gibi zehirlenme vakalarında da etkisi görülmüştür.

· Ozonun yara iyileşmesine etkisi;
- Bakteriyel enfeksiyonu azaltır, yara bölgesindeki oksijen miktarını arttırır ve yara bölgesinin kendisini onarmasına yardımcı olur.
- Ozona maruz bırakılan kronik ya da akut yara bölgelerinde yara iyileşmesinde son derece önemli olan büyüme faktörlerinin aktivitelerinde artış olduğu belirlenmiştir.
- Ozonun yara tedavisinde dikkat edilmesi gereken en önemli özelliği dozudur. Düşük dozda ozon kullanımı iyileşmeye etki etmeyebilirken yüksek doz ozon kullanımı toksik etki gösterebilir.
· Tümör sağaltımına etkisi;
Tümörlü dokunun oksijen oranını arttırarak hipoksiyi engeller. Hipoksinin engellenmesiyle daha az agresif tümör davranışı oluşturulmuş olur. Bu şekilde hastanın kemoterapi ve radyoterapi gibi uygulamalara olumlu cevap verme ihtimali arttırılmış olur.
- Hızla büyüyen kanser hücrelerinin çoğalmasını ve yayılmasını engeller.
· Ortopedik uygulamalara etkisi;
- Özellikle osteomiyelitis ve disk fıtıklarında etkilidir.
- Osteomiyelitis tedavisi; enfeksiyona yol açan bakterilerin geliştirmiş olduğu antibiyotik direnci ve antibiyotiklerin enfekte bölgeye yeterince penetre olamaması sebebiyle oldukça güçtür. Ozonun hem lokal hem de majör otohemoterapi ile uygulanması hızlı bir dezenfeksiyon ile birlikte hızlı bir iyileşme sağlar.
- Diks fıtıklarında omurilikteki baskıyı azaltır, kan ve lenf dolaşımının rahatlamasını sağlar. Bölgede aseptik yangının giderilmesine ve hastanın ağrısının azaltılmasına yardımcı olur.
· Böbrek yetmeziliği tedavisine etkisi;
- Medikal tedavinin yetersiz kaldığı olgularda ozon terapisinin destekleyici tedavi olarak uygulanması, böbrekledeki fonsiyon bozukluklarının durdurulmasında ve hastanın yaşam kalitesinin arttırılmasında etkili olur.
· Göz hastalıklarının tedavisine etkisi;
- Keratokonjiktivitis, glakom, retinal dejenerasyon, kornea ülserleri, retinitis pigmentosa gibi birçok hastalığın tedavisinde kullanılır.
- Gözün uzun süre ozona maruz kalması zararlı sonuçlar doğurabilir. Bu yüzden ozonun düşük dozda yüksek yarar sağlayabilmesi için susam yağı- ozon karışımı lokal olarak göze uygulandığında oldukça başarılı sonuçlar alınmıştır.